De tol van het te laat komen

De meeste schakers hebben een broertje dood aan vroeg opstaan. Zo vindt Vladimir Kramnik de ochtend de ideale tijd om te slapen. De vroege middag is volgens hem geschikt om wakker te worden, vier uur is een ideale aanvangstijd van een toernooipartij, waarna er ’s avonds en ’s nachts nog volop gelegenheid is voor een rustige maaltijd en de voorbereiding op de volgende tegenstander.

Toen ’s ochtends om tien uur bij het begin van de tweede ronde van het Remco Heite toernooi de stoel van Sipke Ernst leeg bleef, dachten de toeschouwers dat het vroege aanvangsuur de grootmeester te machtig was geweest. Ze hadden ongelijk. Ernst heeft een heel ander dagritme dan Kramnik en is gewend ’s ochtends om half acht naast zijn bed te staan.

Maar waar Ernst niet aan gewend is, zijn de openbaar vervoer-verbindingen tussen Wolvega en zijn woonplaats Groningen. Onderweg ging zo veel mis dat hij hijgend en puffend ruim 25 minuten te laat arriveerde. De toernooiorganisatie zag het met lede ogen aan en gaf de laatkomer prompt opdracht de komende nacht in het spelershotel in Oldeberkoop te logeren.

De straf voor het te laat komen was zwaar. Over het verloop van de opening in zijn partij met Fridman had Ernst niets te klagen. Hij kreeg mooi spel en toen de Duitse kampioen zich bij de 19de zet niet accuraat verdedigde, kreeg hij een eigenlijk niet te missen kans:

In deze stand speelde Ernst de vlees-nog-vis-zet 20. h3, die zwart de gelegenheid gaf de meubelen te redden met 20 … Te7!. Na de partij kon Ernst niet goed verklaren waarom hij had afgezien van het in alle varianten winnende 20. Pe4!. Na 20 … Lf5 wikkelt wit dan af naar een gewonnen eindspel met 21. Lxf6 Lxe4 22. Lxd8 Lxc2 23. Lxc7 Lxc7 24. Td2 Ld3 25. Lf1 en na 20 … g5 wint in de aanval met 21. Pfxg5 hxg5 22. Lxg5 Lf5 23. Lxf6 Lxe4 24. Txe4 Dxf6 25. Tg4+ Kh8 26. Th4+, waarna zwart de dame moet geven.

Een paar zetten later volgde opnieuw een kritiek moment.

In een vlaag van misplaatst optimisme speelde wit hier 25. Pe5? gxf2+ 26. Kxf2 Lxe5 27. Txe5 Ph7!, waarna alles voorbij was. Op het door Ernst geplande 28. Le4 volgt immers 28 … Df6+ met schaak.

Wit had in de diagramstelling het vege lijf kunnen redden met de diepzinnige computerzet 25. Te5!. Na 25 … gxf2+ 26. Kf1 Lxe5 27. Dg5+ Kh8 28. Pxe5 kan zwart niet goed ontsnappen aan eeuwig schaak. Na bijvoorbeeld 28 … Pbd7 29. Dh4+ gaat 29 … Ph7 niet wegens 30. Pxf7+ en wit wint.

Lang voordat deze ingewikkelde partij zijn hoogtepunt bereikte, hadden Ivan Sokolov en Loek van Wely al afscheid genomen van de toernooizaal. Het is niet waarschijnlijk dat zij ooit eerder zo’n kalme, spanningsloze remise tegen elkaar hebben gespeeld. Ik wist niet dat jij zo’n solide zwartspeler bent geworden’ zei iemand tegen Van Wely. ‘Klopt’, was het antwoord. Op mijn ouwe dag heb ik een hekel aan verliezen gekregen.’

Voor het begin van het toernooi vroegen Matthew Sadler en Luke McShane zich af wanneer zij eigenlijk voor het laatst tegen elkaar hadden gespeeld. Na enig gesteggel werden ze het erover eens dat dat begin 1999 moest zijn geweest in een Engelse clubwedstrijd en dat Sadler toen had gewonnen.

Bijna veertien jaar later won Sadler opnieuw van de man die op dit moment de hoogste ratinghouder van Engeland is. McShane kon niet uitleggen wat mis was gegaan. `Na een woest begin was ik heel tevreden met mijn stelling toen ik 19 … d5 speelde. Maar na 20. e5! kon ik geen antwoord vinden. Ik zal er nog eens goed naar moeten kijken.’

Verslag: Gert Ligterink